Aşırı terleme tedavileri

Özel Kubilay Yücel Polikliniği yöneticisi Selda Zeren “Aşırı terleme tedavileri” hakkında bilgiler verdi.
 
Aşırı terleme hem kişiyi hem de çevresindekileri rahatsız etmektedir. Hiperhidroz adı verilen bu tür aşırı terlemeye toplumda yüzde 2-3 oranında rastlanmaktadır. Aşırı terleme kişiye ve çevresindekileri rahatsız edici bir durum olduğu gibi çoğu zaman bir hastalığı da çağrıştırabilir.
 
Sıcak yaz günlerinin en sık karşılaşılan sorunlarından biri olan ve bazı insanların kabusu olabilen terleme, aslında çeşitli faydaları olan fizyolojik bir mekanizmadır.
 
Normal terleme :
Normal bir yetişkinde, yaklaşık 2 ila 4 milyon tane ter bezi bulunur ve bunlardan günde ortalama 500 cc civarında ter salınır. Bu salgının temel fonksiyonu vücut ısısının kontrol altında tutulmasıdır. Hava sıcaklığı veya egzersiz gibi nedenlerle vücut ısısında artış olduğunda, salınan terin bir kısmı vücuttan buharlaşarak uzaklaşır ve bu sayede soğutma sağlar. Stresli durumlarda da ter bezleri uyarılır ve vücut ısısında bir artış olmadan terleme artabilir. Terlemeyle vücuttan su ile birlikte az miktarda tuz, üre, ürik asit ve çeşitli toksik maddeler de atılır.
Normalde terin kendisine ait kötü kokusu yoktur, ancak ciltte mevcut olan bakteriler terin içindeki maddeleri parçalayarak kötü kokuların oluşmasını sağlarlar. Bakterilerin bu aktiviteleri koltuk altı gibi sıcak, nem ve koyu kıvamlı salgıların bir araya geldiği bölgelerde kolaylaşır ve artar. Bu nedenle, ter kokusundan kurtulmanın ideal yolu sık yapılan duşlarla terleyen bölgeleri temiz tutmaktır.
 
Aşırı terleme :
Terlemenin günlük hayatı etkileyecek kadar aşırı olması durumuna insanların %1'inde rastlanır. Vücutta solunum hızı, kalp atışı ve vücut ısısının ayarlanması gibi fonksiyonların şuur dışı kontrol edilmesini sağlayan otonom sinir sistemi adı verilen bir mekanizma mevcuttur, bu da sempatik ve parasempatik sistem adı verilen iki bölümden oluşur. Aşırı terlemenin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, en sık rastlanılan açıklama sempatik sinirlerin bazen doğuştan gelen ve hiçbir nedene bağlı olmayan bir şekilde çok yüksek seviyede çalışmalarıdır. Belirtileri genelde çocukluk ve ergenlik çağlarında başlar ve hayat boyu devam eder. Genelde el, koltuk altı, yüz ve ayak gibi bir veya birkaç bölgede görülen aşırı terlemeye primer hiperhidroz adı verilmektedir
 
Ne kadarı normal?

Vücudun kendisini soğutmak için günde 4-5 defa terlemesi normal olarak kabul edilir. Terleme, egzersiz esnasında, sıcak veya soğuk havalarda vücut sıcaklığını ayarlamak için gerekli fizyolojik bir mekanizmadır.


Bölgesel terleme :
El, yüz, ayak ve koltuk altında aşırı terleme olarak görülür. Genellikle çocukluk ve ergenlik (10-20'li yaşlarda) döneminde başlar. Yaşam boyu aralıklı veya sürekli devam eder. Her cins, ırk ve yaş grubunda görülebilir. Sıcakta artış gösterir, bunun yanı sıra kış aylarında hafifler. Sinirlenme, kaygı, stres ve heyecan terlemeyi arttırır. Terleme olan bölgelerde bakteri tutunması kolaylaşır. Bu yüzden de koku olur.


Sosyal etkiler :
Aşırı terleme kişinin sosyal, fiziksel ve mesleki yaşamında çok önemli problemlere yol açabilir, romantik ilişkilerini, iş verimini, eğitim ve kariyer seçimini, ruhsal sağlığını ve yaşam kalitesini çok olumsuz etkileyebilir.
 
TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Aşırı terlemenin tedavisinde cerrahi ve cerrahi dışı metodlar kullanılabilir. Genel olarak, ilk önce ağızdan alınan sistemik ilaçlar, haricen sürülen kremler ve losyonlar, botoks injeksiyonları veya iyontoforez gibi metodlar denendikten sonra istenen sonuç elde edilemiyorsa cerrahi denenmelidir. Cerrahi dışı metodların en olumsuz tarafları etkilerinin geçici olmaları ve bu nedenle belli aralıklarla tekrarlanmalarının gerekmesidir, ancak özellikle hafif vakalarda etkili sonuç verebilirler.

İlaç Tedavileri :
Hiperhidroz tedavisinde kullanılan ve tedavi başarıları değişken olan bazı seçenekler mevcuttur. Beta-blokerler, antidepresanlar ve bazı antikolinerjik ilaçlar bir süreliğine faydalı olabilirler. Ancak terlemeye etkili olmaları için alınmaları gereken dozlarda ortaya çıkan çeşitli yan etkileri nedeniyle genelde önerilmezler.

İyontoforez tedavisi :
El ve ayakta olan aşırı terlemede kullanılır. Elektrolit solüsyonuna batırılmış eller ve/veya ayaklara düşük voltajlı elektrik uygulanması prensibine dayanır, kesin etki mekanizması bilinmemektedir. Zaman alıcı ve özel cihaz gerektiren  bir metotdur.

Botox tedavisi :
Clostridium botulinum adlı bakterinin ürettiği bilinen botulinum toksini, çok düşük ve uygun dozlarda kullanılarak koltuk altı, el ve ayaktaki aşırı terleme sorununa çözüm sağlayabilmektedir. Vücuda enjekte edilen Botolinum toksininin ter bezlerini çalıştıran sinirlerin faaliyetini azaltmasıyla tedavi gerçekleştirilmektedir. 6 - 12 ay aralıklarla uygulanır Terleyen bölgeleri belirginleştiren çeşitli boyama metodları ile ciltteki hedef bölgeler belirlendikten sonra, kremler ile cilt uyuşturulur ve ince uçlu iğnelerle acıtmadan cilt içine ilaç enjekte edilir. İşlem yaklaşık yarım saat sürer ve etkisi kısa sürede ortaya çıkar. İstenen etki 12 aya kadar devam edebilir, etki azaldığı zaman ise enjeksiyonun tekrarlanması gerekir. Genelde botox alerjisi olanlar, hamileler ve myasteni veya MS gibi kas-sinir hastalığı olanlar haricinde genç yaşlı çoğu kişiye uygulanabilmektedir.

Hepinize sağlıklı ve güzel günler dilerim…